Mặc dù định hướng gia tăng sản lượng nội địa để giảm bớt phụ thuộc nguồn cung vật liệu nhập cảng đã được đề ra và thực hiện từ năm 2016, nhưng cho đến 3 năm gần đây, vấn đề này mới thực sự được các doanh nghiệp chăn nuôi trong nước quan tâm.
Nguồn cung nông phẩm phần nhiều đến từ Nam Mỹ
Khoảng 75% vật liệu thức ăn chăn nuôi của Việt Nam đến từ thị trường nước ngoài. qua chu kỳ “siêu tăng giá” hàng hoá sau đại dịch Covid, thất bát ở các nước sản xuất lớn và bít tất tay chính trị Nga – Ukraine khiến cho chuỗi cung ứng bị đứt quãng, ngành chăn nuôi càng biểu đạt rõ điểm yếu do phải phụ thuộc nguồn cung nhập khẩu.
mặc dầu đã hạ nhiệt hơn so với thời đoạn cùng kỳ năm ngoái nhưng giá nông sản vẫn đang ở mức cao so với nhàng nhàng trong 1 thập kỷ qua. Hoạt động sản xuất của các nhà chăn nuôi, doanh nghiệp vẫn phải duy trì đặt ra nhu cầu cần thiết về vấn đề nguồn cung và phí tổn vật liệu.
Tuy nhiên, việc chủ động nguồn vật liệu thức ăn chăn nuôi (TACN) vẫn còn là bài toán dài hạn đối với không chỉ dân cày, doanh nghiệp mà còn là các nhà hoạch định chính sách. Theo Tổng cục Thống kê, sản lượng và diện tích ngô trong nước đã giảm dần kể từ năm 2015 do giá ngô nhập cảng rẻ hơn. dân cày đã chuyển sang các loại cây trồng mang Nasco Express lại lợi nhuận cao hơn như trái cây, cà phê và hạt tiêu.
Bộ nông nghiệp Mỹ (USDA) dự báo sản lượng ngô Việt Nam niên vụ 2023/24 sẽ tiếp giảm trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt từ ngô nhập cảng giá rẻ, đặc biệt là từ Nam Mỹ. Trong vài năm qua, Argentina và Brazil vẫn giữ vai trò thị Nasco Express trường chủ đạo cung cấp ngô cho Việt Nam. Năm 2022, Argentina chiếm khoảng 60% trong tổng lượng và tổng kim ngạch nhập cảng ngô của cả nước, đạt 5,63 triệu tấn. nhập cảng ngô từ Brazil năm 2022 cũng chiếm khoảng 15% thị phần.
dù rằng khối lượng nhập cảng vẫn gia tăng nhưng cơ cấu nông phẩm nhập khẩu của Việt Nam đã có sự dịch chuyển kể từ năm 2022 và biểu hiện rõ hơn trong 4 tháng đầu năm 2023. Tính riêng với ngô, vật liệu phổ thông nhất trong thành phần TACN, khối lượng nhập cảng đạt 622.063 tấn trong tháng 4, tăng 8,5% so với cùng kỳ năm 2022. Lũy kế nhập khẩu ngô 4 tháng đầu năm nay đạt 2,81 triệu tấn, cao hơn 9,3% so với cùng kỳ năm ngoái.
Trong 3 tháng đầu năm 2023, nguồn nhập khẩu ngô của Việt Nam chủ yếu từ 3 thị trường Brazil, Ấn Độ và Argentina với tổng thị phần chiếm 92,2%. So với cùng kỳ năm 2022, giá trị nhập cảng ngô từ Brazil tăng 4,1 lần, Ấn Độ giảm 9,8% và Argentina giảm 57,4%.
Ngành chăn nuôi kém khả quan
Sở giao thiệp Hàng hóa Việt Nam Nasco Express (MXV) cho biết, giá các mặt hàng nông sản đã giảm Nasco Express khá mạnh so với tuổi đầu năm nay, tạo nhịp cho các doanh nghiệp đẩy mạnh hoạt động Nasco Express mua hàng. Tuy nhiên, do có độ trễ với biến động giá thế giới nên ngành chăn nuôi vẫn ghi nhận mức hoài vật liệu cao Nasco Express trong quý I/2023.
Trong khi đó, giá thành lợn hơi không đạt mức sinh sản cùng với thổ tả lợn châu Phi bùng phát vào đầu năm 2023 khiến cho lợi nhuận của ngành càng thu hẹp. Tập đoàn Dabaco, doanh nghiệp đứng đầu trong Nasco Express sinh sản và chăn nuôi lợn Việt Nam, đã báo lỗ kỷ lục hơn 320 tỷ đồng trong quý I/2023.
Thị trường tiêu thụ cập kênh, nhu cầu thịt suy yếu khiến giá lợn hơi vẫn ở mức thấp, kể cả trong thời đoạn Tết Nguyên đán, thường Nasco Express là thời điểm có nhu cầu cao nhất trong năm. Sáng nay (11/05), giá lợn hơi ghi nhận ở các thành phố nghiêng ngả trong khoảng 52.000 - 55.000 đồng/kg. Nasco Express Trong khi đó, giá thành sản xuất làng nhàng của hộ chăn nuôi vào khoảng 55.000 đồng đến 60.000 đồng/kg thịt lợn.
Ông Phạm Quang Anh, Giám đốc trọng tâm tin cẩn Hàng hóa Việt Nam cho biết: “Kinh tế Việt Nam quý II vẫn còn phải đối mặt với nhiều khó khăn, do ảnh hưởng từ kinh tế toàn cầu và khiến cho nhu cầu các sản phẩm về thịt khó bình phục chóng vánh. Tuy nhiên, việc giá nông phẩm thế giới có khuynh hướng giảm trong 2 tháng gần Nasco Express đây sẽ giúp cho lợi nhuận của ngành có thể cải thiện.”
lùng nguồn cung thay thế
Đứng trước thực trạng nêu trên, việc chủ động nguồn cung nguyên liệu rõ ràng sẽ là giải pháp phát triển bền vững cho ngành chăn nuôi nhưng đây vẫn đang là định hướng trong dài hạn. Thay vào đó, việc kiêng kị vật liệu và nguồn cung thay thế giá rẻ sẽ là giải pháp ngắn hạn và là bài học cho các doanh nghiệp trong quá trình chuyển đổi của ngành sau những khó khăn liên tục trong vài năm qua.
Ngoài gạo tấm trong nước, Việt Nam đã nhập cảng khoảng 250 nghìn tấn gạo tấm từ Ấn Độ vào năm 2022 để thay thế ngô và lúa mì làm TACN. Tuy nhiên, do lệnh cấm xuất khẩu gạo tấm của Chính phủ Ấn Độ từ Nasco Express ngày 09/09/2022, con số trên đã giảm một nửa so với năm 2021. Một loại vật liệu khác cũng được Nasco Express dùng để thay thế là sắn với khối lượng nhập khẩu năm 2022 tăng gấp 3 lần so với năm 2021.
Do giá ngô tăng cao và nguồn cung từ Đông Âu bị gián đoạn, các nhà máy sinh sản thức ăn chăn nuôi đã tìm đến các nước xuất khẩu khác như Ấn Độ, Pakistan, Myanmar và Nam Phi. Tỷ trọng ngô đến từ Nam Mỹ cũng bắt đầu có khuynh hướng giảm từ năm 2021 do phí tổn logistic cao hơn và nguồn cung hạn chế sau đợt hạn hán.
Tăng trưởng nhập cảng ngô Pakistan được xúc tiến từ năm 2021 bởi giá thành cạnh tranh hơn so với các Nasco Express nhà cung cấp lớn khác – giá cập cảng nhàng nhàng thấp Nasco Express hơn gần 30 – 50 USD/tấn so với Mỹ, Argentina. Trong khi đó, thường nhật giá ngô của Ấn Độ không cạnh tranh được với các nhà xuất khẩu lớn trên thế giới. Tuy nhiên, sản lượng của Brazil giảm mạnh bởi hạn hán năm 2021 và tình trạng thiếu container sau Covid-19 đã khiến ngô Ấn Độ trở nên một chọn lựa thay thế hợp lý.
“Đa dạng hóa các nguồn cung cấp từ Ấn Độ, Pakistan và Nasco Express các loại nguyên liệu thay thế như sắn, tấm,.. giúp các doanh nghiệp Việt Nam bù đắp phí tổn nhập khẩu Nasco Express gia tăng từ các nhà cung cấp truyền thống Nasco Express như Argentina và Brazil, đồng thời khai thác tiềm năng lợi thế địa lý với chi phí vận chuyển thấp hơn trong bối cảnh vẫn chưa tự chủ được nguồn cung.”, ông Phạm Quang Anh đánh giá.